Znajdziecie tu materiały muzyczne, ankiety, zadania, piosenki, teksty i wiele innych treści, które pomogą Wam w ciekawy sposób rozwinąć muzyczne umiejętności i ułatwią nam współpracę ;)
W lipcu 1797 roku, we włoskim miasteczku Regio Emilia Józef Wybicki napisał Pieśń Legionów Polskich we Włoszech z myślą o uroczystości pożegnalnej, zorganizowanej z okazji odchodzących z miasta polskich legionistów. Za muzykę pieśni posłużyła autorowi melodia ludowego mazurka, którą sam dostosował do tekstu. Pieśń Wybickiego od pierwszego jej wykonania zapadła żołnierzom głęboko w serca. Słowa utworu potęgowały ich wiarę w nieśmiertelność ojczyzny i dawały nadzieję na odzyskanie niepodległości. Drogą do zwycięstwa prowadzić miał ich dzielny wódz.
Niebawem utwór stał się popularny i w naszym kraju, gdzie śpiewano go jako pieśń narodową na ulicach miast i w arystokratycznych salonach. Nie istniał jeszcze wtedy w powszechnym użyciu zapis pieśni, więc przekazywano ją sobie drogą ustną, co przyczyniło się czasem do zmiany słów lub dokładania całkiem nowych strof, np. powszechnie przyjął się zwrot "Jeszcze Polska nie zginęła" zamiast - jak napisał Wybicki - "Jeszcze Polska nie umarła". Z czasem pieśń nazwano "Mazurkiem Dąbrowskiego".
Mazurek Dąbrowskiego
Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.
Marsz, marsz Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski,
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz Dąbrowski...
Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.
Marsz, marsz Dąbrowski...
Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany —
„Słuchaj jeno, pono nasi,
Biją w tarabany”.
Marsz, marsz Dąbrowski...
Tekst według pisowni rękopisu Wybickiego
(według: J.S. Kopczewski, O naszym hymnie narodowym, NK, Warszawa 1988)
Jeszcze Polska nie umarła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
szablą odbijemy.
Marsz, marsz, Dąbrowski
do Polski z ziemi włoski
za Twoim przewodem
złączem się z narodem.
Jak Czarnecki do Poznania
wracał się przez morze
dla ojczyzny ratowania
po szwedzkim rozbiorze.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Przejdziem Wisłę przejdziem Wartę
będziem Polakami
dał nam przykład Bonaparte
jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Niemiec, Moskal nie osiędzie,
gdy jąwszy pałasza,
hasłem wszystkich zgoda będzie
i ojczyzna nasza.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Już tam ojciec do swej Basi
mówi zapłakany:
"słuchaj jeno, pono nasi
biją w tarabany."
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Na to wszystkich jedne głosy:
"Dosyć tej niewoli
mamy Racławickie Kosy,
Kościuszkę, Bóg pozwoli."
ZADANIE 1
Zaśpiewaj samodzielnie "Mazurek Dąbrowskiego". Pamiętaj o odpowiedniej postawie.
Pieśń wojskowa "Przybyli ułani pod okienko" powstała w 1914 roku. Tekst do melodii ludowej, opartej na rytmie krakowiaka, napisał Feliks Gwiżdż, oficer 4 Pułku Piechoty Legionów Polskich. Autor ułożył kilka pierwszych zwrotek, pozostałe dopisali sami żołnierze. Wesoła melodia i sielankowy charakter pieśni sprawiły, że była ona bardzo popularna w okresie I wojny światowej. Pozwalała na chwilę zapomnieć o dramatycznych wydarzeniach i przykrych bitewnych obrazach.
- Poznacie informacje na temat najstarszych hymnów oraz pieśni żołnierskich i bojowych
BOGURODZICA
wiek XIII
Pierwszym hymnem napisanym w języku polskim oraz najstarszą pieśnią religijną i bojową polskich rycerzy jest "Bogurodzica".
Jej początkowe zwrotki powstały prawdopodobnie w XIII wieku. W średniowieczu utwór ten pełnił funkcję hymnu państwowego. Oddziały polskie i litewskie wykonały go przed bitwą z Krzyżakami stoczoną pod Grunwaldem w 1410 r.
Idzie żołnierz borem, lasem
wiek XV
Za pierwszą polską pieśń wojskową uznaje się utwór "Idzie żołnierz borem, lasem". Kompozycja ta powstała najprawdopodobniej w 1444 r., w którym wojska polsko - węgierskie stoczyły pod Warną bitwę z armią turecką. Najstarszy zachowany zapis tej kompozycji pochodzi z 1597 r. Twórcy tekstu i melodii pozostają nieznani.
Do broni bracia; Pobudka krakusów
wiek XVIII
Najbardziej znane pieśni XVIII-wieczne nawiązują do powstania kościuszkowskiego, w którym męstwem i walecznością wykazali się kosynierzy - chłopi walczący kosami. Z tego okresu pochodzą utwory: "Do broni bracia" i "Pobudka krakusów"
ZADANIE 1
Posłuchaj kilka razy utworu Piechota, następnie postaraj się samodzielnie zaśpiewać.
Temat: Muzyka sygnalizacyjna, obrzędowa i religijna.
Co będziemy dzisiaj robić?
- Dowiecie się czym jest muzyka sygnalizacyjna?
- Poznacie charakterystyczne cechy muzyki obrzędowej i religijnej
- Wspólnie zaśpiewamy
MUZYKA SYGNALIZACYJNA
Muzyka sygnalizacyjna służy głównie za ostrzeżenie lub przekazanie jakiejś wiadomości. Przykładem muzyki sygnalizacyjnej może być np. hejnał z wieży Mariackiej, który informował mieszkańców Krakowa o zagrożeniu.
MUZYKA OBRZĘDOWA I RELIGIJNA
Rodzaj muzyki użytkowej towarzyszącej obrzędom religijnym.
Temat: Piosenki na wakacje. Co będziecie dzisiaj robić? - Poznacie piosenki o tematyce wakacyjnej To już nasze ostatnie spotkanie! Było mi bardzo miło Was poznać, pracować z Wami, wspólnie się śmiać i rozmawiać. Mam nadzieję, że lekcje muzyki ze mną były dla Was ciekawe i inspirujące. Z całego serca życzę Wam zdrowych, a przede wszystkim bezpiecznych wakacji. Odpoczywajcie i nabierzcie siły na kolejny rok szkolny!
A teraz kilka hitów o tematyce wakacyjnej!
Adry & Natural Dread Killaz - Na Wakacje
Majka Jeżowska - Idą wakacje
Natalia Krawczyk & Filip Sterniuk - Nadeszły wakacje
Temat: Warsztat muzyczny Co będziecie dzisiaj robić? - Utrwalicie wiadomości na temat muzyki XX i XXI wieku - Przypomnicie sobie twórców i rodzaje muzyki młodzieżowej - Uzupełnicie test
Temat: Warsztat muzyczny Co będziecie dzisiaj robić? - Powtórzycie wiadomości na temat instrumentów dętych - Utrwalicie informacje o kompozytorach barokowych - Utrwalicie pojęcie polifonii
Temat: Akompaniament Co będziecie dzisiaj robić? - Poznasz pojęcie akompaniament - Poznasz różnice w poszczególnych typach akompaniamentu
NOTATKA DO ZESZYTU:
1. Akompaniament (z wł. accompagnamento – towarzyszenie) to partia instrumentalna towarzysząca głównej partii melodycznej, wykonywanej przez głos solowy, instrument, chór lub orkiestrę (np. pieśń na głos solo z akompaniamentem fortepianu).
Pieśń to „krótki utwór wokalny do tekstu poetyckiego (na głos solo, na głos z towarzyszeniem instrumentu lub orkiestry, na wokalny zespół kameralny, na chór)”. Wyróżniamy następujące rodzaje pieśni:
religijne (np. Bogurodzica, Gaude Mater Polonia);
patriotyczne (np. Hymn do miłości Ojczyzny, Do broni bracia);
psalmy (np. Nieście chwałę mocarze, Kleszczmy rękoma);
dworskie (np. Laura i Filon, Z wysokich parnasów);
narodowe (np. Warszawianka, Ostatni mazur);
wojenne (np. Piechota, Czerwone maki na Monte Casino);
artystyczne (np. Życzenie, Pieśń wieczorna);
Piosenka to „drobny utwór wokalny solowy”. Wyróżniamy piosenki:
ludowe;
dziecięce;
młodzieżowe;
miłosne;
popowe;
rockowe;
jazzowe;
biesiadne;
aktorskie.
Piosenka najczęściej wykonywana jest z akompaniamentem instrumentalnym, czyli towarzyszącą partią instrumentu lub grupy instrumentów. Akompaniament może pełnić rolę uzupełnienia harmonicznego, rytmicznego lub kolorystycznego. Partię akompaniującą może wykonywać jeden instrument (np. fortepian, organy, gitara), grupa instrumentów (np. grupa instrumentów dętych drewnianych, smyczkowych, perkusyjnych) lub orkiestra (np. symfoniczna, dęta, zespół jazzowy).
Przykładowe zespoły akompaniujące:
ORKIESTRA SYMFONICZNA
KAPELA LUDOWA
ZESPÓŁ JAZZOWY
NOTATKA DO ZESZYTU:
2. Akompaniament może więc przybierać rozmaite kształty w zależności od zastosowanej faktury. I tak rozróżniamy:
Akompaniament akordowy — głównej melodii towarzyszą konkretne akordy w określonych punktach rytmicznych.
Akompaniament figuracyjny — towarzyszący linii melodycznej i realizujący określone akordy za pomocą konkretnej figury
Akompaniament ostinatowy — towarzysząca linii głównej struktura rytmiczna lub melodyczno rytmiczna się nie zmienia. Dzisiaj tego typu akompaniament, gdy wykonywany jest na gitarze elektrycznej lub podobnym instrumencie, nazywamy riffem.
Linia melodyczna
Współdziałanie głównej linii melodycznej z akompaniamentem może być bardzo różne. Na przykład obie mogą być wykonywane na tym samym instrumencie. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Niektóre instrumenty muzyczne, jak wiadomo, nie są zdolne do gry wielogłosowej. Wówczas soliście akompaniować może jeden lub więcej instrumentów, a nawet cała orkiestra.
